多重被災地で弁護士が見た一番の問題、「心が折れること」
能登半島では、2007年、2023年、2024年の地震に加え、
豪雨被害や行政の混乱も重なり、被災者が繰り返し困難に直面しています。それは災害法制や被災者支援制度が複数回の災害に対応しきれず、
結果として被災者が制度の隙間に陥り、
「心が折れる」ほどの苦しみを負う現状を指します。
このような状態は能登のみならず、近年の自然災害多発の日本において、
明日あなたの地域でも起こるかもしれない問題です。
災害法制に詳しい津久井進弁護士に、能登半島での多重被災を例に、
被災地での一番の問題「心が折れる」についてお話しいただきます。
パート2では解決に向けた提言をお反しいただきます。
津久井弁護士は、この問題の解決には、どうすれば良いとお考えなのでしょう。それをお聞きしました。
災害のたびに対症療法的に対応するのではなく、根本的な法改正や制度の見直しが必要だと訴えています。具体的には、以下のような対策が求められます。
•法制度の一元化: 災害の種別や発生回数にかかわらず、一貫した支援を提供できるような法制度の整備。
• 継続的な支援体制: 災害の長期化に対応し、被災者に寄り添い続ける支援体制の構築。
•行政サービスの改善: 被災者が煩雑な手続きに追われずに済むよう、行政手続きの簡素化やサポート体制の強化。
いずれも重要であり、かつできそうにも思うのですが、では被災者自身ができること、そして日常からつながる災害時を考えた時私たちにできること。
それはやはり「声を上げること」そしてこのまちにある、社会にある多種多様な違い、その違いから起こる困りごと、それを声には出せず、我慢している人がいることへの気づき！
それに気づけるための力を磨くため、1日1日日々努力すること、それをいろんなエピソードを交えつつ教えていただきました。
「防災」タグアーカイブ
2025年10月4日「震災30年FMYYから見た災害と復興」〜災害での一番重要な視点、それは人権 〜弁護士：津久井進 その１
震災30年FMYYから見た災害と復興
「つぎはぎ防災」
多重被災地で弁護士が見た一番の問題、「心が折れること」
能登半島では、2007年、2023年、2024年の地震に加え、
豪雨被害や行政の混乱も重なり、被災者が繰り返し困難に直面しています。それは災害法制や被災者支援制度が複数回の災害に対応しきれず、
結果として被災者が制度の隙間に陥り、「心が折れる」ほどの苦しみを負う現状を指します。
このような状態は能登のみならず、近年の自然災害多発の日本において、明日あなたの地域でも起こるかもしれない問題です。
災害法制に詳しい津久井進弁護士に、能登半島での多重被災を例に、被災地での一番の問題「心が折れる」についてお話しいただきます。
パート１
「つぎはぎ防災」問題の背景と課題
１） 不十分な災害法制
🔳災害救助法をはじめとする既存の災害法制は、単発的な大規模災害を想定しています。複数回の災害が連続して発生する「多重被災」には十分対応できていません。2011年「東日本大地震」以降、自治体の3割が複数回、災害救助法の適用を受けているにもかかわらず、この問題は放置されてきました。
２） 支援制度の隙間
🔳災害のたびに異なる制度が適用されるため、被災者が複雑な手続きに追われたり、特定の支援から漏れてしまったりする「制度の隙間」が生まれます。
３） 復旧の停滞
🔳繰り返される災害と制度の不備によって、被災地の復旧がなかなか進まない現実があります。
４） 被災者の精神的負担
🔳多重被災による最大の課題は「心が折れる」ことです。災害からの復旧途中に再び被災することで、希望を失い、「次またやられたら、ここに住むまい」と移住を考える被災者も増えています。
確かにあり得る話です。
また東日本大震災の時のように何年も故郷に戻れないという状態が続けば、大人の数年と子どもの数年は大きな違いがあります。
時間を過ごしたその長さによってその人の故郷は作られていくというのを実感があります。
2025年5月（Part 1）：ミャンマー地震と防災について Tháng 5 năm 2025 (Phần 1): Động đất Myanmar và phòng chống thiên tai.
皆さん、こんにちは。今回はベトナム夢KOBEのTakaya, Huy HieuとAnh Thưが日本に暮らすベトナム人に役立つ情報をお伝えします。
Xin chào quý vị và các bạn! Takaya, Huy Hieu và Anh Thư của VIETNAM yêu mến KOBE xin được tiếp tục chia sẻ những thông tin hữu ích cho người Việt hiện đang sinh sống tại Nhật Bản trong chương trình ngày hôm nay.
Trước tiên, trong phần 1 của số phát sóng tháng 5 này, chúng tôi muốn chia sẻ về thông tin động đất Myanmar đã gây thiệt hại nặng nề cho đất nước này vào cuối tháng 3. Có thể thời gian qua mọi người đều đã đọc và nghe thấy thông tin động đất từ nhiều nguồn khác nhau nhưng chúng tôi vẫn muốn chia sẻ thêm về thiên tai này, bên cạnh đó là sự giúp đỡ hỗ trợ từ bạn bè quốc tế dành cho Myanmar. Những chương trình radio đầu tiên của FMYY và Việt Nam yêu mến KOBE đều mang chủ đề chính là phòng chống thiên tai và chia sẻ nội dung hỗ trợ người nước ngoài nên chúng tôi hy vọng quý vị tiếp tục ủng hộ và lắng nghe chương trình.
まず、5月の放送パート１では、3月下旬にミャンマーに大きな被害をもたらした地震についてお伝えします。
おそらく皆さんはさまざまな情報源から地震に関するニュースを読んだり聞いたりしていると思いますが、
私たちもこの自然災害やミャンマーへの支援についてもう少し伝えたいと思っています。
FMYYとベトナム夢KOBEは今まで防災や外国人支援をテーマにした番組を多く放送してきたので、引き続きご視聴、ご支援をよろしくお願いします。
Thực trạng phát tán thông tin sai lệch sau thảm họa xảy ra khá phổ biến trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram và Tik Tok trong những năm gần đây. Chính vì vậy, khi tiếp nhận thông tin trên mạng, chúng ta cần cẩn trọng để tránh bị tin giả thao túng tâm lý. Hãy thu nhận thông tin từ báo và thời sự uy tín.
近年、災害後の誤情報の拡散はFacebook、Instagram、TikTokなどのソーシャルメディアプラットフォーム上で非常に多くなっています。
そのため、ネット上で情報を受け取る際には、フェイクニュースに心理的に影響されないように注意する必要があります。
信頼できる新聞やニュースメディアから正しい情報を入手してください。
海外の災害支援している団体 Các tổ chức cứu trợ thiên tai ở nước ngoài
●CODE海外災害援助市民センター Trung tâm CODE hỗ trợ thảm họa nước ngoài
●公益財団法人PHD協会 Hiệp hội PHD
●NPO法人ミャンマーKOBE Myanmar KOBE
ベトナムでも影響がありましたか？Bên Việt Nam cũng có ảnh hưởng động đất không?
Hieuの友人が語るには、
「会社で働いている時、ビルが凄く揺れて怖かった。どうすれば良いかわからなかった。」
Một người bạn của Hiếu kể
“Khi đang làm việc ở công ty, toà nhà rung lắc rất mạnh khiến tôi rất sợ.
Tôi không biết phải làm gì để bảo vệ bản thân mình.”
Điều chúng tôi muốn truyền đạt lần này:
“Động đất có thể xảy ra ở bất cứ đâu. Trong trường hợp không may xảy ra động đất, chỉ cần có kiến thức và sự chuẩn bị về cách sơ tán và phòng chống thiên tai cũng có thể làm tăng khả năng sống sót. Điều đó không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn có thể cứu được những người thân yêu xung quanh.
今回伝えたい事
どこにいても地震が起こる可能性はあります。万が一地震が起こった場合、どのように避難や防災をするのか、
知識や準備があるだけでも生存確率が変わります。それによって自分自身だけでなく周りの親しい人の命を救うことに繋がるかもしれない。
参考サイト Các trang web tham khảo
●Cuộc sống ở Tỉnh Aichi Phòng chống thảm họa > Đề phòng động đất
https://www.pref.aichi.jp/global/vt/living/prevention/index.html
●Nếu động đất xảy ra
東京都多文化共生ポータルサイト
https://tabunka.tokyo-tsunagari.or.jp/vietnamese/disaster/howto/event_of_earthqu
ake.html
●Cần làm gì để bảo vệ bản thân an toàn khi xảy ra động đất, dư chấn mạnh?
https://baocaovien.vn/tin-tuc/can-lam-gi-de-bao-ve-ban-than-an-toan-khi-xay-ra-d
ong-dat-du-chan-manh/199205.html
2025年3月28日「ベトナム夢KOBE 」Trận động đất lớn xảy ra ở Myanmar ngày 28/3/2025
On March 28, 2025, a magnitude 7.7 earthquake strikes central Myanmar, causing extensive damage in neighboring Thailand and other countries.
2025年3月28日 マグニチュード７.７の大地震がミャンマー中部に発生。
隣国タイでも大きな被害。またベトナムでも揺れを感じたようで、地震のあまり体験したことのない国では動揺が広がっている。
「ベトナムルーツの子どもたちへの防災教室＝Lớp học phòng chống thiên tai dành cho trẻ em gốc Việt」2024年12月14日実施
・赤い羽の共同募金の「令和6年度地域の子どもの福祉のための助成」をベトナム夢KOBEが受けて2024年12月14日たかとりコミュニティセンターの敷地内で「ベトナムルーツの子どもたちへの防災教室」が開催されました。
防災体験は、協力団体（FMわぃわぃ・長田消防署・アフロガーデン）により実施されました。
・非常食蒸しパンを耐熱ビニールにホットケーキミックスを入れ湯に浸して作る。
・水消火器による消火訓練と消防車に搭載されている器具の説明。
・阪神・淡路大震災の体験談と防災グッズの説明。
Việt Nam yêu mến KOBE nhận “Hỗ trợ dành cho Phúc lợi trẻ em địa phương năm Lệnh Hòa 6 (2024)” của Quỹ cộng đồng Akai Hane.
Ngày 14 tháng 12 năm 2024, “Lớp học phòng chống thiên tai dành cho trẻ em gốc Việt” đã được tổ chức trong khuôn viên Trung tâm Cộng đồng Takatori.
Trải nghiệm phòng chống thiên tai được phối hợp thực hiện bởi các đơn vị hợp tác (FMYY, Sở Cứu hỏa Nagata, Aguro Garden).
・Làm bánh mì hấp ăn khi khẩn cấp bằng cách đổ hỗn hợp bánh kếp vào ni lông chịu nhiệt và ngâm nó trong nước nóng.
・Tập huấn cứu hỏa bằng bình chữa cháy dùng nước và giải thích các vật dụng có ở trên xe cứu hỏa.
・Trò chuyện về trải nghiệm Đại động đất Hanshin Awaji và giải thích về những vật dụng phòng chống thiên tai.
町野町「まちのラジオ」開局！応援メッセージ!
能登地震で大きな被害を受けた町野町！
震災1年2ヶ月を経て。2025年2月23日の祝日に、やっと臨時災害放送局町野町で聞こえる臨時のFMラジオ局「まちのラジオ局」が開設します。
声の力、人と人が集う力をよ〜〜く知っているFMYYのラジオ時代スタッフたち＊＊現在はたかとりコミュニティセンター入り口で毎週金曜日、いろんな人を繋ぐ「ねね」のみなさんから応援メッセージを送ります。